30 januari, 2012

Adviesorgaan



Binnenkort verschijnt hier een blog over de adviseurs aan de gemeente over deze casus: de Monumentencommissie en de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed. Beide oordeelden positief over de plannen, met de kanttekening "te grootstedelijk karakter voor de bestaande gevelwand". En het vriendelijke verzoek aan de ontwikkelaar of hij de 'schuren' misschien zou willen laten staan. De ontwikkelaar verkiest garageboxen en tuin.

Herberg thema

Veel ontwerpen die meededen met de prijsvraag gingen in op het historische thema van de Herbergen die in de 17de eeuw waren gegroepeerd rondom het pleintje aan de Dorpsstraat.
Recent deed André van Noort archiefonderzoek naar het erf Dorpsstraat 31 - 33.Hij publiceerde zijn bevindingen in De Hekkensluiter van de Historisch Genootschap Warmelda.

12 september, 2011

Herbestemmen in beschermd dorpsgezicht Warmond

Herbestemming als thema Open Monumentendag

Oude gebouwen aanpassen voor een nieuwe functie, dat heet herbestemming. Bekende Warmondse voorbeelden zijn een bollenschuur die woning werd, een boerderij die veranderde in restaurant en een raadhuis in een galerie. Herbestemming was het thema van de Open Monumentendagen, afgelopen weekend. Wat betekent herbestemming voor een braakliggend terrein met twee schuren in een beschermd dorpsgezicht als Warmond? Deze vraag zette voorbijgangers van dat terrein aan het denken.

Boeiende bestemmingen op het erf Dorpsstraat 31 en 33

Een paar omwonenden hadden op Open Monumentendag teksten met ‘wist u dat…’ aangebracht op de afrastering van het braakliggende terrein met twee schuren, tegenover het pleintje met de pomp. Voorbijgangers konden zo de boeiende geschiedenis van deze centrale plek in Warmond leren kennen. Het erf is geklemd tussen Dorpsstraat, Scheepmakersdam en Straat ter Leede. Achter dit erf stond in de 17e eeuw een Remonstrantse kerk. Op nummer 33 stond één van de drie herbergen van het pleintje, ‘het Wapen van Leyden’. Dat was in de periode dat Jan Steen in Warmond woonde, de schilder die graag herbergen schilderde. Een leuke gedachte, dat Steen wellicht voor zijn taferelen geïnspireerd was door deze plek. Vanaf de 18e eeuw zijn er verschillende soorten winkels gevestigd geweest, zowel op nummer 31 als op nummer 33. Toen in 2006 het leegstaande nummer 31 vlam vatte liep ook het buurpand op 33 aanzienlijke brandschade op. De bewoners van het huis konden zich gelukkig op tijd in veiligheid brengen. De twee stenen schuren aan de Straat ter Leede ontsprongen de brand dankzij de inspanningen van de brandweer.

Spoedig herstel gevraagd

In ‘brandbrieven’ riepen Warmondse burgers en instellingen de gemeente op toe te zien op herstel van de twee 17e eeuwse panden. Als vertegenwoordiger van het College van B&W gaf toenmalige wethouder Van der Meer via een krantbericht aan de plannen kritisch te bekijken en daartoe over de nodige sturingselementen te beschikken. Dan komt er een nieuwbouwplan van een projectontwikkelaar, geen plan voor herstel. Dit nieuwbouwplan houdt geen rekening met het bestemmingsplan noch met het beschermd dorpsgezicht. Een bewuste keuze. Voorspoedig herstel blijft daardoor uit. Benodigde wettelijke procedures moeten namelijk worden opgestart. De Monumenten- en welstandscommissie en de voormalige Rijksdienst voor de monumentenzorg (de huidige RCE) noemt het plan “te grootstedelijk karakter in relatie tot de gevelwand”. Ook pleitten ze voor behoud van de schuren aan de Straat ter Leede. De projectontwikkelaar en gemeente houden vast aan het eerste plan. Verder verval van zowel huizen als schuren zet in. De burgermeester van Teylingen dwingt in 2009 de eigenaren tot sloop van de bebouwing: de panden zouden een gevaar vormen voor de volksgezondheid. Voor dergelijke sloop is geen vergunning nodig, mits het gevaar wordt aangetoond. Terwijl voortvarend was begonnen met het slopen van de huizen, bleek dat het gevaar niet was aangetoond volgens de voorzieningenrechter. Deze uitspraak was te laat om sloop van de 17e eeuwse panden aan de Dorpsstraat te voorkomen. Wel stak de voorzieningenrechter nog een stokje voor de sloop van de twee schuren.

Vele voordelen van herbestemmen

Het nieuwbouwplan van de projectontwikkelaar, met garageboxen op de plek van de schuren, zit nog steeds in het vat. Daarvoor is sloop nodig van de twee historische en pittoreske schuren in de Straat ter Leede. Er zijn echter meerdere redenen om niet te kiezen voor standaard garageboxen, maar voor behoud en herbestemming van de 2 schuren:

  • Ten eerste de regelgeving voor een beschermd dorpsgezicht.  In een beschermd dorpsgezicht mag met een bouwvergunning gesloopt worden, mits de ‘functionaliteit en historische karakteristieken’ in het nieuwe ontwerp worden behouden. Wat betekent dat eigenlijk? Het Warmondse beschermde dorpsgezicht geeft kaders aan waar nieuwbouwplannen rekening mee dienen te houden. Zoals met het agrarische karakter, de stegen met (boeren) bijgebouwen en afwisselende perceelgrootte (oppervlak en hoogte)
  • Verder worden gemeenten door de Rijksoverheid aangemoedigd om bestaande gebouwen niet te slopen maar op te nemen in nieuwbouwplannen, omdat dit bijdraagt aan de ruimtelijke kwaliteit. Op die manier kan een dorp zich blijvend onderscheiden van andere dorpen. Het gaat tegen dat dorpen op elkaar gaan lijken. Onderzoek leert ook dat het een positieve invloed heeft op vastgoedwaarden en toeristen. Erfgoed kan op die manier dus zelfs geld opleveren! [zie link: kamer kiest voor karakter]
  • Ook is gebleken dat herbestemmen duurzamer is dan sloop.
  • Op dit moment kunnen velen nog genieten van de schuren. Want de Straat ter Leede is in Warmond het enige ‘dammetje’ waar toeristen tot aan het water kunnen fietsen of wandelen; daar wordt veelvuldig gebruik van gemaakt. Hoe lang blijft het nog een kenmerkend Warmonds dammetje met uniek uitzicht op historische schuren?

Een ontwerp geïnspireerd op lokale erfgoed maakt kans op 25 euro

Het bovengenoemde overheidsbeleid en de liefde voor de unieke Warmondse sfeer vormde op Open Monumentendag de aanleiding voor omwonenden om een ontwerpwedstrijd uit te schrijven. Voorbijgangers werd gevraagd zich te laten inspireren door historisch Warmond en een ontwerp te maken voor deze bouwkavel, met schuren binnen het beschermde dorpsgezicht. Het herbouwen van de oude gevelwand of een openbare ruimte waren veelgehoorde wensen. Onder het mom dat herbestemmen om creativiteit vraagt, pakten groot en klein een penseel of potlood. De resultaten waren verrassend. Van binnenhaventje met hergegraven grachtje naar de Leede, bloembollenpark met vijver, speeltuinen tot ‘multifunctionele bestemming gezocht’ voor één groot huis met ruime veranda’s.  Zelfs meerdere herbergen kregen vorm op het papier. En in de schuren? Kunstworkshops voor kids, kamers voor de herberg, winkeltjes, wijnproeverij of starterswoningen.

U kunt nog steeds meedoen. Ontwerp een bestemming, maak een foto en mail die naar herbestemmenishot@gmail.com o.v.v. uw naam. De resultaten worden op 1 oktober beoordeeld door driekoppige jury en de winnaar ontvangt een bon t.w.v. 25 euro.

Ontwerpwedstrijd zet aan tot nadenken over beschermd dorpsgezicht

Wist u dat...

  • erfgoed inspireert voor nieuwe ontwikkelingen?

  • bestaande bebouwing opnemen in een ontwerp bijdraagt aan ruimtelijke kwaliteit?

  • herbestemmen om creativiteit vraagt?
Toon uw creativiteit! Laat u inspireren door het beschermde dorpsgezicht van Warmond.* Ontwerp een bestemming voor bouwkavel Dorpsstraat 31-33 met twee stenen schuren. Maak een foto of scan, mail deze naar herbestemmenishot@gmail.com o.v.v. uw naam. De resultaten worden op 1 oktober beoordeeld door driekoppige jury en de winnaar ontvangt een bon t.w.v. 25 euro.

* zie volgende bericht